کتاب«مکتب‌های ادبی جهان» مجموعه‌ای منسجم از مکتب‌های ادبی را با نگاهی به کاربرد و کارکرد انواع آن در ادبیات جهان گرد آورده‌است. مجموعۀ بزرگی از جنبش‌های ادبی جهان را در بر دارد و با نگاه متفاوتی آن‌ها را بررسی می‌کند.
این کتاب طبقه‌بندی منظّم و مرتبّی دارد و در هر فصل، بخش‌هایی با عنوان نمایندگان مکتب، آثار نمونه و برجسته، بحثی دربارۀ درون‌مایه، سبک و مطالعه‌ای تاریخی دیده می‌شود. در مقدمۀ هر فصل بحثی دربارۀ زمینه‌های سیاسی اجتماعی و علمی هر دوره مطرح شده‌است و بخشی به نقاشی‌های برجستۀ هر دوره اختصاص دارد. هرچند در یک کتاب ادبی فرصت ارائۀ مهم‌ترین آثار نقاشی نبود، اما سعی شد تا آثاری نمونه که با آن‌ها مکاتب نقاشی شناخته می‌شوند، ذکرشوند و تصاویری از آن در کتاب بیاید، البته گاهی در برخی از فصل‌ها به برخی آثار از عرصه‌های دیگر هنر مانند موسیقی و موسیقی‌دان‌ها هم اشاره شده است.
تأکید این کتاب بر دوران جدید ادبیات، هنر و فلسفه است که موجبات آفرینش‌های ادبی تازه را فراهم کرده است. کتاب شامل چهارده فصل است. در فصل نخست مقدمۀ کوتاهی دربارۀ تعریف مکتب ادبی می‌آید و پس از آن جدولی برای نشان دادن مهم‌ترین آثار ادبی و مکتب مربوط به آن به‌صورت اجمالی درج شده است. از فصل چهارم تا چهاردهم، یازده مکتب ادبی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند. هرفصل دارای بخش‌هایی است که معمولاً تعداد و ترتیب چینش آن‌ها در همۀ فصل‌ها شبیه هم است. در ابتدای هر فصل ابتدا آن جنبش یا مکتب ادبی معرّفی می‌شود و دربارۀ ویژگی‌های کلّی آن که شامل تشخیص دوره و بازۀ زمانی تقریبی مربوط به شکل‌گیری و اوج و انحطاط آن است، بحث می‌شود. در این بخش، از انواع ادبی رایج در آن مکتب سخن می‌رود. سپس مقدّماتی در بررسی زمینه‌های علمی، فلسفی و اجتماعی شکل‌گیری مکتب می‌آید و مهم‌ترین فیلسوفان و دانشمندان آن دوره، به‌شکلی موجز معرّفی می‌شوند. سپس با اشاره به انواع هنرهای رایج آن دوره، نمونه‌هایی از نقاشی و نقّاشانِ بنام معّرفی می‌شوند تا چونی و چگونگی ارتباط میان هنرها و ادبیات تاحد ممکن آشکار شود. بخش بعد به معرّفی چهره‌های شاخص هرمکتب ادبی در کشورهای مختلف اختصاص دارد ویژگی‌های مهم آثار ادبی آن مکتب ادبی در بخشی دیگر معرّفی می‌شود و بخش آخر هر فصل نیز به آوردن نمونۀ آثار از ادبیات جهان اختصاص دارد.
کتاب«مکتب‌های ادبی جهان»، دومین عنوان کتاب از مجموعۀ مسائل نظری ادبیات است که منتشر شده است. پیش از این کتاب «مدخل شعر معاصر فارسی(1285- 1392)» تألیف شهریار خسروی از این مجموعه به چاپ رسیده بود.
|